ความฝัน เป็นภาพเป็นความรู้สึกที่เกิดขึ้นในขณะที่คนเราหลับสนิท เรื่องราวที่เกิดขึ้นในความฝันนั้น ไม่สามารถคาดเดาได้ว่า จะฝันถึงอะไร รวมทั้งเป็นการยากที่จะหาเหตุผลมาอธิบาย นักจิตวิทยาพยายามที่จะไขความลับของความฝัน เพื่ออธิบายสภาวะของจิตช่วงเวลานั้นๆ แต่เรื่องราวของความฝันนั้น กับบางคนก็มีความเชื่อว่า ความฝันนั้นเป็นลางบอกเหตุอย่างหนึ่ง ไม่ว่าความฝันจะเป็นฝันดีหรือฝันร้ายก็ตาม
มีคำอธิบายเกี่ยวกับสาเหตุของความฝันว่ามีที่มาจากอะไร โดยคำอธิบายนั้นมีทั้งจากความเชื่อ จากทางจิตวิทยา รวมทั้งจากพุทธศาสนา
ความฝันวิทยาศาสตร์หรือในแง่มุมของจิตวิทยา
ความฝันที่เป็นวิทยาศาสตร์ หรือในทางจิตวิทยานั้น มีคำอธิบายว่า เกิดจากจิตใต้สำนึกของเราเอง ที่อาจจดจ่ออยู่กับบางสิ่งบางอย่าง หรือเกิดจากความกลัวจากเหตุบางอย่าง บางครั้งก็มีสาเหตุมาจากความโกรธ ไม่พอใจ แต่โดยรวมเกิดจากความวิตกกังวลทั้งในสิ่งที่เกิดขึ้นมาแล้วและสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้น หรือกลัวว่าจะเกิดขึ้น เมื่อร่างกายบังคับให้ต้องหลับ แต่สภาวะของจิตใจยังคงวิตกกังวลอยู่จึงถูกระบายออกมาในรูปแบบของความฝัน
ความฝันในทางจิตวิทยา จึงเป็นกลไกอย่างหนึ่งในการป้องกันตนเอง เพราะบางอย่างในสภาวะความเป็นจริง ไม่สามารถเกิด หรือทำขึ้นมาได้ จึงได้ระบายออกในรูปแบบของความฝัน
ความฝันแบบโบราณหรือว่าด้วยความเชื่อ
การทำนายความฝันแบบโบราณ หรืออธิบายในรูปแบบของความเชื่อนั้น อาจจะว่ากันด้วยตำราทำนายความฝัน แต่ก็มักจะมีอธิบายความฝันกันว่า เป็นลางบอกเหตุอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นฝันดี หรือฝันร้าย ก็จะแปลความหมายว่า เป็นลางดีหรือลางร้าย
ในทางความเชื่อเช่นนี้ ความฝันจะเป็นตัวกระชับสายสัมพันธ์ ระหว่างผู้ที่สนิทสนม หรือระหว่างผู้ที่อาวุโสกว่า เพราะเมื่อมีความฝันแล้วสร้างความวิตกกังวลก็จะนำเรื่องราวในความฝันไปบอกกล่าว ขอให้ตีความฝัน ว่าน่าจะเป็นเรื่องอะไร บางคนก็ว่าไปที่โชคลาภ เลขเด็ด บางคนก็จะแปลความฝันไปถึงเนื้อคู่ด้วยซ้ำไป ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับความเชื่อของแต่ละบุคคล
ตัวเลขกับความฝัน
ตัวเลขกับความฝันนั้นเป็นเรื่องที่แทบจะแยกกันไม่ออก โดยเฉพาะผู้ที่มีความเชื่อ หรือสายมู สายเสี่ยงโชคเสี่ยงดวงทั้งหลาย ก็จะมีตำราทำนายความฝันตีเป็นตัวเลขด้วย ส่วนใหญ่ จะเป็นเรื่องของการพ้องตัวอักษร หรือไม่ก็จำนวนขา ของสัตว์ที่ฝันเห็น เช่น ฝันเห็นไก่ ก็มักจะพูดถึงเลข 9 ไก่มี 2 ขา เป็นสัตว์ปีก ก็จะต้องมี 8 แต่ถ้าฝันเห็นกุ้ง ก็ต้องเป็นเลข 9 เช่นเดียวกัน ฝันเห็นปลา 8 ก็ต้องมา แต่ถ้าฝันเห็นผู้หญิง ส่วนใหญ่จะตีเป็นเลข 4
ตำราทำนายความฝันโบราณมีหลายตำราที่ว่าด้วยตัวเลข ดังนั้นจึงขึ้นอยู่กับความเชื่อของแต่ละบุคคล
ฝันว่าเห็นอะไรหมายถึงอะไร
ฝันเห็นอะไรแล้วจะหมายถึงอะไร หรือตีความฝันว่าอย่างไร ยกตัวอย่างความฝันยอดนิยม ที่ใครๆ ก็ฝันกันก็คือ ฝันเห็นงู ส่วนใหญ่คันที่กำลังฝันเห็นงูจะรู้สึกกลัว เพราะงูเป็นความลึกลับ คำทำนายเกี่ยวกับการฝันเห็นงู ก็จะหมายถึง การมีศัตรู มีอุปสรรค ชีวิตที่ไม่ราบรื่น แต่บางตำราก็บอกว่า ฝันเห็นงู จะได้พบเนื้อคู่
หากฝันเห็นงู 2 ตัว นี่ดูจะเป็นเรื่องใหญ่ เพราะมีคำทำนายว่า เป็นเรื่องชู้สาว ที่ว่าด้วยมือที่สาม
ฝันเห็นพญานาค นี่ก็ใกล้เคียงกับการฝันเห็นงู แต่การตีความหมายของการฝันเป็นพญานาคนั้นเป็นคนละเรื่อง ไม่ว่าจะฝันเห็นพญานาคตัวใหญ่ มีเศียรเดียว หรือหลายเศียร มีกายสีอะไร มีกี่ตัว คำทำนายฝันล้วงบอกว่าเป็นเรื่องที่ดี เป็นความฝันอันเป็นมงคล เป็นความสำเร็จ ได้โชคลาภ ผู้ใหญ่เมตตา ชีวิตจะพบแต่ความร่มเย็นเป็นสุข
หนังสือทำนายฝันโบราณ
หนังสือทำนายฝันโบราณที่โหราจารย์ได้ศึกษา หรือที่วางขายตามร้านหนังสือนั้น ก็เป็นอีกแหล่งข้อมูลที่จะนำความฝันที่เกิดขึ้นไปศึกษาหาความรู้จากหนังสือเหล่านั้น เนื้อหาของหนังสือ ก็ไม่ได้มีเพียงคำทำนายความฝันเท่านั้น หากแต่จะมีรายละเอียดว่า ฝันเมื่อใด เวลาไหน จากนั้นจะตีความฝันออกมาเป็นแนวทางปฏิบัติ จะแก้ฝันด้วยวิธีสะเดาะเคราะห์หรือไม่ ถ้ามี ควรทำแบบไหน เพื่อให้ฝันร้ายกลายเป็นดี หรือหากต้องการตีความฝันออกมาเป็นเลขเด็ด ก็จะมีแนวทางให้เสร็จสรรพ หรือหากฝันแบบนี้จะมีโชคลาภ บางตำราก็มีการขี้แนะด้วยว่า จะต้องเดินทางไปที่ทิศไหน ถึงจะได้โชคลาภ
ทำนายฝันโบราณสื่อถึงอะไร
การทำนายฝันตามตำราโบราณนั้น เริ่มจากความเชื่อที่ว่า ความฝัน มีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิต ไม่เพียงบอกเล่าถึงอดีตที่ผ่านมา หากแต่บอกกล่าวล่วงหน้าถึงเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ก็ย่อมหมายถึงข้อควรปฏิบัติที่กำลังเกิดขึ้นในปัจจุบัน
นั่นหมายความว่า ความฝันที่เกิดขึ้นไม่ว่าจะเป็นห้วงเวลาใด ก็จะสะท้อนถึงความเป็นไปของชีวิตในช่วงเวลานั้น และอนาคตอันใกล้ที่กำลังมาถึง
ความเชื่อต่อความฝันนั้น ปรากฏในวรรณคดีหลายเรื่อง และส่วนใหญ่ความฝันจะเป็นตัวชี้นำทิศทางชีวิตของตัวละครในวรรณคดีนั้นๆ และในความเป็นจริงก็เป็นเช่นนั้น คำทำนายความฝันที่มีมาแต่โบราณจึงถูกถ่ายทอดองค์ความรู้ต่อๆ กันมา
